Mikoryza - garść informacji

Każdemu hodowcy zależy na dobrostanie jego roślin, gdyż tylko zdrowe i silne rośliny są w stanie wydać pyszne i pokaźne plony. Suplementy z mikoryzy są jednym z organicznych sposobów (więcej o uprawie organicznej w artykule Hodowla organiczna) wspomagających rozwój korzeni, usprawniających wchłanianie substancji odżywczych oraz zmniejszających stres. W tym artykule opowiemy jak działają te niezwykłe grzyby oraz jakie korzyści wynikają z ich stosowania.

     Czym są grzyby mikoryzowe?

Mikoryzy to klasa grzybów, które wchodzą w symbiozę z systemem korzeniowym roślin. To partnerstwo jest powszechne w całym królestwie roślin i często jest integralną częścią wielu upraw na całym świecie. Może to być nawet kluczem do początkowego rozprzestrzenienia się roślin na lądzie – dowody archeologiczne sugerują, że związki mikoryzowe sięgają ponad 230 milionów lat, kiedy rośliny wciąż pracowały nad wyjściem z morza na ląd.

Grzyby mikoryzowe mogły sprawić, że to przejście było w ogóle możliwe, ponieważ znacznie ułatwiają życie roślinom. Mikoryzy łącząc się z roślinami, wnikają do korzeni, dzieląc się zawartymi w glebie składnikami odżywczymi. W interesie grzybów jest zatem by roślina, z którą są one połączone, otrzymywała jak najwięcej składników odżywczych – im silniejsza roślina, tym zdrowszy jej grzybowy sojusznik.

     Korzyści z mikoryzy

Kiedy mikoryza skolonizuje korzeń rośliny, rozgałęzia się w otaczającej go glebie. Zwiększa się zarówno ilość rozgałęzień systemu korzeniowego jak i wielkość samych korzeni, które są wówczas “obrośnięte” przez grzyba. Korzeń w szybkim tempie wykształca dużą ilość korzeni wtórnych.

Te dodatkowe gałęzie służą ważnemu celowi, zwiększając powierzchnię i zasięg systemu korzeniowego rośliny. Większa powierzchnia oznacza, że ​​korzenie mają kontakt z większą ilością gleby, wody i składników odżywczych, dzięki czemu mogą w pełni wykorzystać otaczające je zasoby. W rezultacie rośliny skolonizowane przez grzyby mikoryzowe okazują się bardziej odporne na czynniki takie jak stres i susza.

W przypadku długotrwałych okresów suszy rośliny nie mogąc wchłaniać wody, nie wchłaniają też substancji mineralnych zawartych w glebie. Grzyby mikoryzowe pozwalają na dostarczanie tych minerałów nawet w bardzo suchym środowisku.

Jednak nie tylko ekspansja korzeni poprawia zdrowie roślin, które mają mikoryzowych pomocników. Niektóre mikoryzy mogą również pomóc w rozkładaniu składników odżywczych znajdujących się w glebie, takich jak fosforany. Ułatwia to roślinie przyswajanie tych składników odżywczych, tak samo jak krojenie posiłku na mniejsze kęsy ułatwia nam jedzenie. Obecność mikoryzy może nawet pomóc odeprzeć patogeny roślinne, takie jak pleśnie, umożliwiając zwalczanie grzybów za pomocą grzybów.

W uprawach ekologicznych grzyby te odgrywają zasadniczą rolę w rozkładaniu materiału organicznego na małe części, tak małe, że mogą być z powrotem wchłonięte przez system korzeniowy, by wzmocnić roślinę. 

     Zaszczepianie mikoryzy

Są szanse, że gleba, której używasz ma już w sobie trochę mikoryzy, gdyż te grzyby występują na całej planecie, wszędzie tam gdzie można znaleźć rośliny zielone. By mieć jednak pewność, że mikoryza jest w naszym podłożu i do tego wejdzie w symbiozę z naszymi roślinami trzeba ją odpowiednio zaszczepić. Zarodniki mikoryzy muszą wejść w bezpośredni kontakt z korzeniami rośliny, aby je skolonizować. 

Najprostszym sposobem na zaszczepienie mikoryzy jest zakup suplementów bogatych w mikoryzową grzybnie, oczywiście od sprawdzonych producentów. Taka mikoryza może być zarówno w formie płynu jak i proszku czy granulatu. Najlepiej stosować ją bezpośrednio na korzenie (np. przy przesadzaniu) lub w bardzo bliskim ich otoczeniu (np. mieszając z glebą, do której wsadzimy sadzonkę).

Przy stosowaniu mikoryzy niezwykle istotnym czynnikiem jest woda. Nie może być to woda prosto z kranu (ona zresztą nigdy nie powinna być stosowana przy hodowli roślin) gdyż zawiera chlor, który zabije wszystkie grzyby, również te pozytywne. Woda powinna być zatem odstana (przynajmniej dobę), a najlepiej przepuszczona przez jakiś filtr (np. przez system odwróconej osmozy).

     Podsumowanie

W uprawach outdoor, gdzie rośliny są podatne na kaprysy pogody, symbioza z mikoryzą może sprawić, że rośliny będą wystarczająco odporne, aby przetrwać trudne czasy. Nawet w uprawach indoor, gdzie warunki są ściśle kontrolowane i monitorowane, grzyby mikoryzowe mogą stanowić swego rodzaju „polisę ubezpieczeniową” od nieprzewidzianych awarii. 

Pamiętaj! Uprawa konopii indyjskich jest zakazana na terenie Polski. Powyższy artykuł dotyczy konopi włóknistej.